Program Wychowawczo - profilaktyczny
Technikum nr 10 w Zespole Szkół Nr 4 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Warszawie na rok szkolny 2023/2024
Podstawa prawna:
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ze zm.).
2. Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. nr 120, poz. 526).
3. Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1189).
4. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.).
5. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59).
6. Ustawa z 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 487).
7. Ustawa z 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz 783).
8. Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 957).
9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249).
10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.
11. Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolny 2022/2023.
12. Statut Zespołu Szkół Nr 4 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Warszawie .
13. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. − Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1082) - art. 4 pkt 13, art. 165 ust. 7.
16. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 11 sierpnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1711).
WSTĘP
Nowa definicja zakłada, że wychowanie to wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które powinno być wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży (art. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe), dlatego oba te odrębne procesy są ze sobą ściśle powiązane, tworząc wspólną płaszczyznę w zakresie norm i wartości w stosunku do działań podejmowanych w szkole.
Profilaktyka rozumiana jako proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, winna wspomagać proces wychowania, realizując trzy podstawowe zadania: wspomaganie wychowanka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, ograniczenie i likwidowanie tzw. czynników ryzyka (wszystkie te sytuacje, cechy oraz warunki, które sprzyjają wystąpieniu zachowań negatywnych), zaburzających prawidłowy rozwój i dezorganizujących zdrowy styl życia, inicjowanie i wzmacnianie tzw. czynników chroniących (wszelkie bodźce zwiększające odporność na działanie czynników ryzyka), które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i umożliwiają prowadzenie zdrowego stylu życia.
Program wychowawczo-profilaktyczny w Zespole Szkół Nr 4 powstał jako odpowiedź na potrzeby uczniów, rodziców i nauczycieli, z uwzględnieniem obserwacji, dyskusji, rozmów z uczniami, rodzicami i nauczycielami oraz przeprowadzanych w szkole badań diagnostycznych i ewaluacji. Program obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, a jego głównym celem jest stymulowanie rozwoju fizycznego, emocjonalnego, duchowego, intelektualnego i społecznego młodzieży, w taki sposób, aby ostatecznym efektem stało się wypracowanie u uczniów kultury, tolerancji, kreatywności i odpowiedzialności za własne postępowanie, a także zminimalizowanie i wyeliminowanie zachowań destrukcyjnych, niszczących godność osobistą ich samych oraz innych ludzi.
Program Wychowawczo-Profilaktyczny przygotowany został w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej Zespołu Szkół Nr 4 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Warszawie oraz dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska lokalnego z uwzględnieniem ewentualnego zdalnego nauczania oraz uczniów cudzoziemskich. Obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym oraz profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.
Program jest zgodny ze Statutem szkoły i koncepcją pracy szkoły. Ukierunkowany jest na wspomaganie wychowanka w rozwoju oraz osiąganie pełnej dojrzałości w pięciu podstawowych sferach.
Program Wychowawczo – Profilaktyczny realizowany jest przez wszystkich członków społeczności szkolnej.
W czasie realizacji programu wykorzystywane są i doskonalone kompetencje kluczowe: porozumiewanie się w języku polskim, językach obcych, kompetencje matematyczne i naukowo – techniczne, informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalna.
Wychowanie, to wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które powinno być wzmocnione i uzupełnione przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży.
Główne działania wychowawcze, to:
1) Współpraca z rodzicami/opiekunami uczniów w celu budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia.
2) Kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu.
3) Wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną.
4) Kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczeń - nauczyciel, wychowanek - wychowawca, a także nauczycieli, wychowawców i rodziców/opiekunów, w tym wzmacnianie więzi z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami.
5) Doskonalenie umiejętności nauczycieli i wychowawców w zakresie budowania podmiotowych relacji z uczniami oraz ich rodzicami/opiekunami.
6) Wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców oraz rodziców/opiekunów.
7) Rozwijanie i wspieranie działalności wolontariatu
8) Wspieranie edukacji rówieśniczej i programów rówieśniczych mających na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych.
9) Rozwój osobisty nauczycieli, specjalistów. Uczestnictwo w różnego rodzaju formach podnoszenia kompetencji grona pedagogicznego.
Celem wychowania jest przygotowanie każdego ucznia do życia zawodowego i społecznego. Kształtowanie osobowości ucznia w taki sposób, by korzystał z szansy na dalszy rozwój oraz pełnił role życiowe w sposób aktywny i akceptowany społecznie. Głównym celem zatem jest ukształtowanie wszechstronnie dojrzałego człowieka. Można powiedzieć, że wychowanie pełni rolę nadrzędną nadającą sens działaniom profilaktycznym.
Celem profilaktyki natomiast jest wspomaganie wychowania i kompensowanie jego niedostatków.
Profilaktyka zatem, to kompleksowa interwencja kompensująca niedostatki wychowania, która obejmuje równolegle trzy obszary działania:
1) Wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu (czyli budowanie odporności i konstruktywnej zaradności);
2) Ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia;
3) Inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi oraz umożliwiają prowadzenie zdrowego stylu życia.
Poprzez swoje działanie zapobiegawcze i korekcyjne, działania profilaktyczne tworzą warunki do sprawnej realizacji procesu wychowawczego.
Pomimo, że wychowanie i profilaktyka są procesami odrębnymi, różniącymi się celem działań, to obydwa są ze sobą ściśle powiązane i posiadają pewien wspólny obszar, który stanowią działania budujące odporność na potencjalne zagrożenia. Najważniejsze jednak wydaje się to, co łączy wychowanie i profilaktykę – jest to aspekt wartości i norm, w nawiązaniu do których są prowadzone działania. Dzięki urzeczywistnianiu wartości i norm uczeń zyskuje spójne środowisko wychowawcze, to dzięki nim wychowawcy mogą współpracować i wreszcie – to w świetle wartości i norm życie człowieka oraz funkcjonowanie społeczeństwa stają się dla wychowanka zrozumiałe.
Współodpowiedzialni za wszechstronny rozwój osobowości ucznia są wszyscy uczestnicy programu: Dyrekcja, rodzice, wychowawcy, nauczyciele, Samorząd Uczniowski, pedagog/psycholog szkolny.
Czas, gdy do Polski napływają uczniowie potrzebujący pomocy psychologiczno-pedagogicznej przynosi nowe wyzwania zarówno pedagogom, jak i dyrektorom szkół. Trzeba na nowo pochylić się nad organizacją i zarządzaniem pomocą psychologiczno-pedagogiczną, aby sprostać zarówno znanym, jak i narastającym nowym potrzebom i zmianom w planie wychowawczo-profilaktycznym. Organizacja i zarządzanie pomocą psychologiczno-pedagogiczną, z uwzględnieniem uczniów cudzoziemców oraz działania uwzględniające zróżnicowane potrzeby rozwojowe i edukacyjne wszystkich uczniów w ramach szkolnego planu wychowawczo-profilaktycznego. Organizacja i zarządzanie pomocą psychologiczno-pedagogiczną tak, aby uwzględnić potrzeby edukacyjne i rozwojowe wszystkich uczniów, w tym cudzoziemców.
Charakterystyka środowiska wychowawczo – profilaktycznego
Zespół Szkół Nr 4 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Warszawie jest placówką oświatową z długoletnią tradycją. Uczniami naszej szkoły jest młodzież z Warszawy, jak również z miejscowości podwarszawskich. Obecnie w ramach Zespołu Szkół Nr 4 nauka odbywa się w Technikum Nr 10 w następujących zawodach: technik ekonomista, technik organizacji turystyki, technik reklamy, technik handlowiec. Do technikum trafiają uczniowie z relatywnie niewielką liczbą punktów, mało zmotywowani do nauki, niewytrwali i potrzebujący ciągłego wsparcia. Rynek pracy stawia coraz wyższe wymagania w zakresie kompetencji, a zmieniające się kierunki działalności gospodarczej powodują powstawanie nowych dotychczas nieistniejących zawodów. Dlatego ważne staje się wyposażenie uczniów w umiejętności podejmowania decyzji, które wpływają na całą drogę życiową jednostki.
Uczniowie Zespołu Szkół Nr 4 wywodzą się z różnych środowisk. W środowiskach rodzinnych przeważają właściwe postawy wychowawcze. W niektórych rodzinach brak jest prawidłowych wzorców, relacje są zaburzone. Rodzice niewydolni wychowawczo, często borykają się z ubóstwem, pracą na więcej, niż jeden etat lub pracą poza granicami kraju, przewlekłymi chorobami, rozwodami, uzależnieniami bądź bezrobociem.
Rodziny cudzoziemskie napotykają na liczne problemy wynikające z nakładania się odmienności kulturowej, traumatycznych doświadczeń, nieznajomości języka polskiego, zatem uczniowie cudzoziemscy tworzą grupę szczególnie zagrożoną niepowodzeniami szkolnymi oraz wykluczeniem społecznym. Problemy występujące w środowisku domowym oraz szkolnym uczniów wpływają na osiągane przez nich wyniki w nauce. Obniża się ich motywacja, co wiąże się z niepowodzeniami szkolnymi, niezrozumieniem siebie i innych, a w końcowym efekcie prowadzi do niespełnienia, frustracji, zagubienia. Ta część młodzieży i rodziców objęta jest szczególną opieką psychologiczno – pedagogiczną.
Wartości uznawane przez społeczność szkolną:
1) tolerancja
2) praca
3) odpowiedzialność
4) patriotyzm
5) szacunek dla innych ludzi
6) szacunek do przyrody, do otaczającego świata
7) uczciwość
8) rzetelność
9) wolność
10) przyjaźń
11) godność
12) zdrowie
Sylwetka absolwenta Technikum nr 10 w Zespole Szkół Nr 4
Absolwent Technikum nr 10:
1) Posiada wiedzę, umiejętności i kompetencje przewidziane w programie nauczania ze wszystkich przedmiotów.
2) Jest przygotowany do dokonywania świadomych wyborów, potrafi dokonać krytycznej analizy różnych dziedzin życia otaczającego świata.
3) Jest gotowy do dalszego kształcenia i samokształcenia.
4) Jest przygotowany do samodzielnego i aktywnego kształtowania swojej drogi zawodowej.
5) Prezentuje aktywną postawę, przezwycięża bierność, potrafi radzić sobie w sytuacjach trudnych i stresowych.
6) Reprezentuje określoną postawę społeczną: otwarty, tolerancyjny, życzliwy, uczynny.
7) Korzysta z różnych źródeł informacji, zna języki, odważnie podejmuje decyzje, patriota, przeciwstawia się złu i niesprawiedliwości. Jego własny system wartości i zasad jest akceptowany społecznie.
8) Posiada nawyki prowadzenia zdrowego stylu życia oraz rozumie wagę życia w harmonii z przyrodą.
9) Ceni dorobek kultury zarówno własnego narodu, jak i świata.
10) Jest osobą kreatywną, rozumie i umie korzystać z przysługujących mu praw człowieka.
11) Jest przygotowany do dorosłego życia.
12) Posiada poczucie odpowiedzialności za własne państwo.
Diagnoza środowiska szkolnego dokonywana jest w oparciu o:
1) Analizę dokumentacji szkolnej
2) Informacje wychowawców o środowisku rodzinnym uczniów
3) Ankiety
4) Wnioski ze spotkań Zespołów Wychowawczych
5) Wnioski z wewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły
6) Opinie pedagogów i psychologa
7) Obserwacje środowiska lokalnego
8) Rozmowy z rodzicami/opiekunami uczniów, rozmowy indywidualne z uczniami
9) Analizę czynników chroniących i czynników ryzyka
Podstawa programowa kształcenia ogólnego wskazuje, że najważniejszym celem kształcenia w szkole jest dbałość o integralny rozwój biologiczny, poznawczy, emocjonalny, społeczny
i moralny ucznia. Kształcenie i wychowanie w szkole ma na celu:- Wprowadzanie uczniów w świat wartości, w tym: współpracy, solidaryzmu, altruizmu, patriotyzmu i szacunku dla tradycji, wskazywanie wzorców postepowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia (rodzina, przyjaciele).
- Wzmacnianie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej, regionalnej i etnicznej.
- Formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób.
- Ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju umiejętności.
- Kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość.
- Ukierunkowanie ku wartościom.
- Rozwijanie wrażliwości społecznej, moralnej i estetycznej uczniów.
Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji Programu Wychowawczo – Profilaktycznego, diagnozy środowiska szkolnego oraz diagnozy zagrożeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych (analiza czynników ryzyka i czynników chroniących):
1) Wychowawcy zapoznają uczniów z Programem Wychowawczo – Profilaktycznym Szkoły z uwzględnieniem:
- obszarów działania programu
- wewnętrznych procedur dotyczących bezpieczeństwa uczniów przebywających na terenie Zespołu Szkół Nr4
- procedur dotyczących ewentualnego zdalnego nauczania
2) Wychowawcy uwzględniają zaproponowane przez młodzież tematy do realizacji w ramach godzin z wychowawcą.
3) W planowanych działaniach wychowawczo – profilaktycznych w roku szkolnym 2023/2024 należy przede wszystkim skupić się na profilaktyce uzależnień, ze szczególnym uwzględnieniem uzależnień behawioralnych: komputer, telefon, Internet, gry on-line oraz lekcje poświęcone zasadom savoir-vivre, kulturze słowa – realizacja tematyki w ramach godzin z wychowawcą – przynajmniej dwa razy w półroczu. Ponadto należy zwrócić szczególną uwagę na budowanie przez uczniów właściwych relacji społecznych w klasie oraz rozpoznawanie problemów w sferze emocjonalnej, społecznej, fizycznej i poznawczej uczniów jak i wzajemnej akceptacji.
4) Wychowawcy na godzinach wychowawczych i zebraniach z rodzicami realizują zadania w zakresie profilaktyki z uwzględnieniem tematyki procedury Niebieskiej Karty, czynników chroniących i czynników ryzyka w środowisku ucznia – co najmniej raz w roku.
5) Wychowawcy, nauczyciele zwrócą większą uwagę i podejmą działania służące integracji poszczególnych klas oraz tworzenia przyjaznej atmosfery pracy. Większą uwagę zwrócą również na dostrzeganie mocnych stron uczniów i pozytywne wzmocnienia jak i na integrację polskich uczniów z uczniami cudzoziemskimi.
Wychowawcy klas na podstawie Programu Wychowawczo – Profilaktycznego oraz kierując się potrzebami uczniów i ich rodziców tworzą plan wychowawczo – profilaktyczny klas, którego składową są tematy godzin wychowawczych. Powinna się w nim znaleźć również krótka charakterystyka klasy po przeprowadzonej diagnozie, cele pracy wychowawczej oraz sposoby ich realizacji.
W szkole pomoc psychologiczno – pedagogiczna udzielana jest w trakcie bieżącej pracy z uczniem poprzez zintegrowane działania nauczycieli, specjalistów, pracowników administracji, obsługi oraz rodziców.
Cel główny wychowania i profilaktyki
1) Stworzenie optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju uczniów: fizycznego, emocjonalnego, intelektualnego, duchowego i społecznego.
Ogólne cele Programu Wychowawczo – Profilaktycznego
1) Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na terenie szkoły.
2) Tworzenie przyjaznego i bezpiecznego środowiska w szkole.
3 )Przygotowanie dobrze wykształconego, samodzielnego i aktywnego absolwenta, świadomego swojej dalszej drogi zawodowej.
Obszary działania Programu Wychowawczo-Profilaktycznego
1) Postawy patriotyczne i obywatelskie.
2) Postawy społeczne.
3) Bezpieczeństwo.
4) Postawy prozdrowotne i edukacja zdrowotna.
5) Szacunek do środowiska przyrodniczego.
6) Współpraca z rodzicami.
7) Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym.
- Postawy patriotyczne i obywatelskie
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Poszanowanie dla dziedzictwa narodowego, wzmacnianie tożsamości narodowej
Udział uczniów w uroczystościach państwowych, patriotycznych - poczet sztandarowy szkoły, delegacje kwiatowe
Reduta Ordona - delegacja uczniów - wrzesień
Barykady Września - delegacja uczniów
i poczet sztandarowy - wrzesieńPomnik Poległych i Pomordowanych na Wschodzie - Skwer Matki Sybiraczki – delegacja z pocztem sztandarowym
Narodowe Święto Niepodległości - msza w Kościele Św. Jakuba z udziałem pocztu sztandarowego, złożenie kwiatów przy pomniku G. Narutowicza
Narodowe Święto Niepodległości -
przedstawienie szkolne
Lekcje z historii i teraźniejszości
Dbałość o kulturę słowa - kształtowanie przez wszystkich nauczycieli poczucia dumy narodowej z bycia Polakiem
Poszanowanie symboli narodowych – dzień flagi, godło państwowe
Kształtowanie poczucia przynależności do grona uczniów naszej szkoły.
Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego - przyjęcie uczniów klas I przez przedstawicieli grona uczniowskiego – Samorząd Szkolny oraz nauczyciele
Ślubowanie uczniów klas I na sztandar szkoły
Organizowanie uroczystości szkolnych przez poszczególne klasy
Dzień Sportu – wspólne gry i zabawy z uczniami z okazji Dnia Dziecka
Organizowanie spotkań przedświątecznych związanych z Wielkanocą i Bożym Narodzeniem
Samorząd Uczniowski – wybory demokratyczne, współpraca SU z gronem pedagogicznym w zakresie wspierania inicjatyw uczniowskich, wdrażanie do podejmowania odpowiedzialności za realizację określonych zadań lub dziedzin życia szkoły
Udział w dniach otwartych szkoły
Poznawanie szkoły oraz jej tradycji.
Zapoznanie uczniów klas pierwszych z historią i tradycjami szkoły, a także z biografią Patrona - konkurs wiedzy o Patronie szkoły –kl.I - historia
Święto szkoły.
Upamiętnianie ważnych postaci dla kraju oraz postaci historycznych
Gazetki ścienne w klasach, konkursy – biblioteka, Samorząd Szkolny, nauczyciele poszczególnych przedmiotów.
Kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich
Organizowanie wycieczek historycznych, krajoznawczych, muzealnych (Lekcja w Muzeum Powstania Warszawskiego).
Analizy i oceny bohaterów literackich i postaci historycznych – j. polski, historia i teraźniejszość
Wystawy, gazetki szkolne – nauczyciele, biblioteka
Kształtowanie poszanowania dla innych kultur, religii i tradycji
Lekcje językowe przedstawiające kulturę innych państw
Lekcja w Muzeum
Wycieczka do cerkwi - religia
Lekcje kształtujące postawę tolerancji – wychowawcy klas
Kształtowanie postaw koleżeńskich w stosunku do uczniów pochodzenia cudzoziemskiego.
- Postawy społeczne
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Kształtowanie poczucia własnej wartości
Działania integracyjne w klasach – umożliwiające budowanie bezpiecznego środowiska w klasie, służące wzajemnemu poznaniu
Moja hierarchia wartości – wychowawcy klas;
Zajęcia dodatkowe i pozalekcyjne
Indywidualizacja pracy z uczniem - dostosowanie wymagań do możliwości ucznia
Prezentowanie prac i osiągnięć uczniów – wystawy na korytarzu, puchary, dyplomy
Odpowiedzialność za siebie i innych- wycieczki, wyjścia imprezy klasowe i szkolne
Tworzenie pozytywnego klimatu społecznego w szkole – wspierające relacje interpersonalne nauczyciel – uczeń, organizowanie różnych form zajęć pozalekcyjnych dla uczniów podnoszących poziom ich wiedzy i umiejętności, tworzenie warunków dla rozwoju samorządności uczniów
Realizacja warsztatów profilaktycznych wzmacniających poczucie własnej wartości wśród uczniów.
Kształtowanie umiejętności uczenia się. Kształtowanie zachowań akceptowanych społecznie.
Promowanie osiągnięć uczniów.
Przeciwdziałanie lukom edukacyjnym lub braku umiejętności językowych (obcokrajowcy).
Minimalizowania niepowodzeń szkolnych.
Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz ich trudności w przyswajaniu wiedzy i umiejętności w zakresie danego przedmiotu.
Higiena pracy umysłowej ( Jak radzić sobie ze stresem?; „ Jak zarządzać czasem?; „Efektywna nauka”) - wychowawcy, nauczyciele przedmiotów zawodowych, pedagog/psycholog.
Lekcje wychowawcze oraz lekcje powiązane z przedsiębiorczością - poświęcone dokonywaniu autoanalizy. Rozwijanie potrzeby ciągłego doskonalenia siebie, jako jednostki, członka rodziny i społeczeństwa
Rozwijanie empatii, wrażliwości na potrzeby innych oraz umiejętności udzielania wsparcia emocjonalnego
Analiza SWOT- mocne i słabe strony ucznia, możliwości i ograniczenia – wychowawcy, nauczyciele przedmiotów zawodowych i ogólnych.
ABC dobrego wychowania – Komunikacja interpersonalna.
Umiejętność prezentowania poglądów i własnego zdania.
Umiejętność rozwiązywania konfliktów, mediacje;
Kształtowanie postawy asertywnej;
Umiejętność aktywnego słuchania i parafrazy.
Kształtowanie nawyków dbania o siebie i estetykę najbliższego otoczenia (dostosowanie ubioru do różnych okoliczności, dbanie o wygląd klasy i szkoły)- wszyscy pracownicy szkoły.
Diagnoza wiedzy i umiejętności uczniów Dodatkowe zajęcia wyrównujące braki edukacyjne.
Kultura języka – umiejętność doboru słów, odpowiedzialność za słowo, logika wypowiedzi – wszyscy nauczyciele
Propagowanie czytelnictwa – lekcje biblioteczne; umiejętność pracy z książką na lekcjach i w domu- wszyscy nauczyciele
Rozwijanie zdolności i zainteresowań poprzez dobór zajęć pozalekcyjnych, ustalanych w zależności od potrzeb uczniów
Pomoc uczniom słabszym i wspieranie ucznia zdolnego- organizowanie zajęć wyrównawczych, indywidualizacja programu nauczania, z uwzględnieniem uczniów cudzoziemskich, oferta zajęć dodatkowych i kółek zainteresowań. Wzmacnianie odporności psychicznej uczniów poprzez kształtowanie pozytywnych relacji interpersonalnych – warsztaty
Zajęcia profilaktyczne, integracyjne, konsultacje indywidualne. Działania zmierzające do podniesienia jakości funkcjonowania ucznia na terenie szkoły.
System stypendialny – stypendium za dobre wyniki w nauce;
Stypendium Prezesa Rady Ministrów
Stypendium Jana Pawła II
Nagrody książkowe za dobre wyniki w nauce oraz za bardzo dobra frekwencję
Nagrody za osiągnięcia sportowe
Współpraca z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, współpraca z rodzicami/prawnymi opiekunami.
Przygotowanie ucznia do roli przyszłego pracownika
Zdobywanie wiedzy i umiejętności zawodowych: aktywizacja młodzieży do udziału w dodatkowych zajęciach proponowanych przez szkołę – przedmioty ogólnokształcące, przedmioty zawodowe, zajęcia sportowe – wszyscy nauczyciele; warsztaty, wykłady-współpraca z uczelniami wyższymi;
Organizowanie dla uczniów wyjść przedmiotowych do Sejmu, Senatu lub na Giełdę, na targi turystyczne, targi reklamy
Poznanie specyfiki swojego zawodu - lekcje zawodowe, praktyki szkolne, odgrywanie ról zawodowych typowych dla danego kierunku, np. obsługa w biurze podróży, agencji reklamowej.
Doradztwo zawodowe
Analiza niepowodzeń szkolnych – umiejętność uczenia się – warsztaty, lekcje z wychowawcą, pedagogiem/psychologiem
Przeciwdziałanie przedwczesnemu porzucaniu nauki - monitorowanie frekwencji–analiza nieobecności i spóźnień ze szczególnym uwzględnieniem absencji uczniów na poszczególnych godzinach lekcyjnych (zwłaszcza na pierwszych i ostatnich) – wychowawcy – omówienie konsekwencji niesystematycznego uczęszczania do szkoły – godziny wychowawcze, pedagog/psycholog, dyrekcja;
Częste i nieuzasadnione zwolnienia uczniów z poszczególnych godzin lekcyjnych – wychowawca – omówienie z rodzicami podczas zebrań i indywidualnych spotkań;
Nawiązanie współpracy z biurem karier przy Uniwersytecie Warszawskim, SGH, Politechniki Warszawskiej.
Promowanie prawidłowych sposobów reagowania w sytuacjach konfliktowych, w ramach profilaktyki agresji i przemocy.
Uczenie budowania pozytywnych relacji społecznych.
Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych, uważności i empatii.
Kształtowanie umiejętności kreatywnego myślenia – prelekcje, wykłady, pogadanki, współpraca z uczelniami wyższymi, wspieranie inicjatyw uczniowskich
Doskonalenie umiejętności wykorzystywania wiedzy na temat praw i obowiązków obywateli oraz umiejętności wyrażania własnego zdania na temat różnych problemów i uzasadniania go,
Poszerzanie wiedzy na temat różnych form poszukiwania pracy.
Dbanie o dobry wizerunek ucznia ZS nr 4
Budowanie dobrych relacji z kolegami z klasy – pomoc koleżeńska. Wspólna nauka, notatki, pomaganie słabszym uczniom
Współpraca z uczniami innych klas – zdrowa rywalizacja- konkursy szkolne;
Zdrowa współpraca – pomoc między klasami, uroczystości szkolne, przedstawienia, wyjścia
Szacunek dla nauczycieli i pracowników szkoły – lekcje, przerwy (statut)
Moje zachowanie świadczy o mnie i jest przykładem dla innych – zachowanie w szkole i podczas wyjść, kino, teatr, wycieczki
Włączanie się w lokalne i ogólnopolskie akcje społeczne
Wolontariat
Wolontariat: Dom Dziecka, schronisko dla zwierząt
Rejestracja potencjalnych dawców do bazy DKMS (dawców szpiku kostnego)
Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
- Bezpieczeństwo
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Kształtowanie postaw respektujących normy społeczne
Prawa i obowiązki ucznia – statut i regulamin szkoły – wychowawcy
Regulaminy pracowni – przestrzeganie przepisów BHP -nauczyciele poszczególnych pracowni.
Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas przerw – dyżury nauczycieli, monitoring
Regulamin wycieczek szkolnych – wychowawcy
Bezpieczeństwo na drodze
– program profilaktyczny: „Bezpieczny trzeźwy kierowca”
- bezpieczeństwo na terenie i w okolicach szkoły; również w drodze do i ze szkoły (Patrol Szkolny)
Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach – wykłady, instruktaż -nauczyciel EDB, nauczyciel WF, pielęgniarka szkolna, SZPLO – „Pierwsza pomoc przedmedyczna”
Bezpieczeństwo nad wodą – program „Płytka wyobraźnia to kalectwo” – wychowawca, pedagog/psycholog
godziny wychowawcze, zajęcia profilaktyczne, spotkania ze specjalistami
Dbanie o bezpieczeństwo fizyczne ucznia
Monitoring w szkole
Dyżury nauczycieli na korytarzach podczas przerw
Dyżury pracowników niepedagogicznych przy wejściu do szkoły oraz w szatni
Zajęcia prowadzone przez instytucje współpracujące ze szkołą -„Odpowiedzialność prawna nieletnich”, „Zachowania ryzykowne”– Policja, Straż Miejska
Analiza kart zdrowia – współpraca z pielęgniarką szkolną
Dbanie o bezpieczeństwo psychiczne ucznia
Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania i zachowania
Zajęcia dodatkowe i pozalekcyjne uwzględniające indywidualne potrzeby uczniów
Indywidualizowanie wymagań w zależności od możliwości ucznia (zajęcia kompensacyjne, sportowe, zawodowe, biblioteczne)
Opieka psychologiczno – pedagogiczna na terenie szkoły oraz w
Poradni Psychologiczno -Pedagogicznej
Rozwijanie systemu pomocy materialnej
i społecznejDożywianie w szkole w postaci II śniadań
Organizowanie pomocy materialnej/rzeczowej w przypadkach losowych
Dofinansowania konkretnej pomocy
z Komitetu RodzicielskiegoZapoznanie z podstawami prawa w życiu rodzinnym i publicznym
Poznanie podstaw prawa pracy – nauczyciele zawodu
Elementy kodeksu rodzinnego, wykroczeń
i karnego - spotkania z przedstawicielami Policji i Straży Miejskiej, wychowawca, pedagog- Postawy prozdrowotne i edukacja zdrowotna
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Kształtowanie postaw prozdrowotnych
Higiena osobista, higiena jamy ustnej – pielęgniarka szkolna, plakaty, ulotki
Higiena pracy umysłowej – jak się uczyć – warsztaty, wychowawcy, nauczyciele
Asertywność - Umiejętność wypowiadania w sposób akceptowany społecznie własnego zdania i prezentowania poglądów; kształtowanie umiejętności odmawiania oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów, mediacje – realizacja zajęć z młodzieżą min. 2 razy w roku szkolnym – wychowawcy;
Stres – umiejętność radzenia sobie ze stresem. Nauka ćwiczeń relaksacyjnych – nauczyciel WF, pedagog/psycholog, warsztaty Stowarzyszenie „Perspektywa”
Sport i turystyka – alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu - wpływ ćwiczeń na umiejętność skupienia uwagi, uwolnienie emocji, dążenie do wyznaczonych celów;
Podejmowanie działań w celu zwiększenia zaangażowania uczniów w zajęcia WF – zajęcia pozalekcyjne, zawody sportowe, pływalnia, lodowisko - współpraca z ośrodkiem sportowym, nauczyciele WF ;
turystyka – rozbudzenie zainteresowań i chęci poznania najbliższej okolicy, kraju i świata – wycieczki, wyjazdy.
Rozwój zainteresowań i uzdolnień – czytelnictwo -lekcje biblioteczne, muzyka, teatr – udział w przedstawieniach szkolnych malarstwo- wystawy prac plastycznych w szkole, kino, zainteresowania zawodowe, wyjścia z klasami do kina, teatru i na wystawy oraz lekcje muzealne, zajęcia edukacyjne(Giełda Papierów Wartościowych) – wychowawcy, nauczyciele zawodu, pracownicy Giełdy, działalność społeczna i charytatywna
- Moje hobby – godziny wychowawcze
Edukacja zdrowotna
Rozwijanie umiejętności uczniów w radzeniu sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu – wychowawcy, pedagog, psycholog
Organizowanie odpowiednich warunków nauczania dla uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji zdrowotnej – nauczanie indywidualne, zindywidualizowana ścieżka kształcenia
Objęcie szczególną opieką pedagogiczno – psychologiczną uczniów pochodzenia cudzoziemskiego bądź kształcących się dotychczas zagranicą – organizowanie dodatkowych lekcji
Zapobieganie zaburzeniom odżywiania
( anoreksja, bulimia, otyłość )- obliczanie BMI, zdrowa dieta a środki farmakologiczne - ćwiczenia, pogadanki, informacje, gdzie zgłosić się po pomoc – pielęgniarka, wychowawca, pedagog/psycholog, organizacje współpracujące ze szkołą
Zapobieganie zakażeniu HIV – przekazanie podstawowej wiedzy na temat zakażenia wirusem HIV; instytucje pomocowe, pedagog
Depresja, lęk – reguły higieny psychicznej, relaksacja; gdzie szukać pomocy – nauczyciele WF, wychowawca, pedagog, psycholog, warsztaty: „Profilaktyka depresji i samobójstw”, „Wzmacnianie odporności psychicznej uczniów poprzez kształtowanie pozytywnych relacji interpersonalnych”- warsztaty pedagog/psycholog
Zajęcia cykliczne – przeciwdziałanie nowotworom piersi, jąder; przeciwdziałanie wadom cewy nerwowej (kwas foliowy)
Zapoznanie uczniów z zasadami bezpiecznego zachowania się oraz
z zasadami pierwszej pomocy przedmedycznej – udział uczniów w praktycznych zajęciach z zakresu udzielania pierwszej pomocy – ratownik medycznyZdrowy styl życia – promowanie zdrowego stylu życia – wszyscy nauczyciele; oferty ośrodków sportowych, ulotki, plakaty
- Zapewnienie odpowiedniego asortymentu w sklepiku szkolnym
Dostępność do profilaktycznej opieki zdrowotnej – bezpłatna opieka stomatologiczna dla uczniów
Profilaktyka zachowań ryzykownych
Diagnoza czynników chroniących i czynników ryzyka w środowisku szkolnym oraz wdrażanie działań profilaktycznych wynikających z diagnozy
Doskonalenie umiejętności rozpoznawania zagrożeń cywilizacyjnych (uzależnienia, sekty, subkultury, choroby) i manipulacji polityczno – gospodarczych (rasizm, nietolerancja, terroryzm)
Dostarczenie wiedzy i trenowanie umiejętności zachowań asertywnych
Zastosowanie w praktyce umiejętności bezpiecznego korzystania z zasobów Internetu i mediów społecznościowych
Bezpieczeństwo w Internecie –
- promowanie wiedzy i umiejętności na temat korzystania z nowych technologii komunikowania tak, by utrzymać zdrowie psychiczne
- zapoznanie uczniów z racjonalnym wykorzystaniem komputera w jego pracy oraz w czasie wolnym;
- zapoznanie uczniów z zagrożeniami związanymi z grami wirtualnymi, które mogą wpływać na osobowość, zmiany stanów świadomości;
- zapoznanie uczniów z zagrożeniami, jakie niesie ze sobą nieumiejętne korzystanie z Internetu (portale społecznościowe, zamieszczanie danych osobowych, zdjęć w sieci);
- uświadomienie młodym ludziom, jakie szkody ponoszą w sferze psychicznej i fizycznej przy nieumiejętnym dysponowaniu czasem przed komputerem;
- prezentacja alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu;
- zapoznawanie uczniów z artykułami i literaturą zajmującą się uzależnieniem od komputera i Internetu podczas godzin wychowawczych;
- organizowanie warsztatów, prelekcji, spotkań ze specjalistami;
- udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla osób zagrożonych uzależnieniem od Internetu, gier - wychowawca, pedagog/psycholog, organizacje współpracujące ze szkołą
Przeciwdziałanie wstępowaniu uczniów do destrukcyjnych grup młodzieżowych- uzależnienie od innych osób; wzmacnianie poczucia własnej wartości, ucieczki z domu- zagrożenia jakie ze sobą niosą; organizacje i instytucje pomocowe – wychowawcy, pedagog/psycholog, ośrodki interwencyjne, ITAKA, OPS, Straż Miejska, Policja, Sądy
- nabywanie przez uczniów umiejętności wyciszania się i obserwowania swoich emocji; samokontrola i wytrwałość - warsztaty
- redukcja, bądź eliminacja czynników ryzyka (sytuacja rodzinna, szkolna, grupa rówieśnicza, cechy osobowości, zaangażowanie religijne),
- wzmocnienie czynników chroniących, tkwiących w samej jednostce i w jej otoczeniu (silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej);
- rozpowszechnianie wśród uczniów, rodziców i nauczycieli informacji na temat procedury Niebieskiej Karty; wychowawcy na godzinach wychowawczych i zebraniach z rodzicami realizują zadania w zakresie profilaktyki z uwzględnieniem tematyki procedury Niebieskiej Karty, czynników chroniących i czynników ryzyka w środowisku ucznia – co najmniej raz w roku. Propagowanie wiedzy na temat prawnych i moralnych skutków posiadania, zażywania rozprowadzania środków psychoaktywnych
Uzależnienia od używek -nikotyna, alkohol, leki, narkotyki, dopalacze – „Wolność to sztuka odmawiania”, „Mechanizmy i skutki uzależnień” – warsztaty, pogadanki, wykłady, plakaty, ulotki - instytucje współpracujące ze szkołą, nauczyciele, pedagog, pielęgniarka, wychowawcy – realizacja zajęć z młodzieżą min. 2 razy w roku szkolnym;
- Szacunek do środowiska przyrodniczego
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Szacunek do środowiska przyrodniczego
Działania proekologiczne
- Prace porządkowe wokół szkoły
- Segregowanie śmieci
- Zbieranie zużytych baterii
- „Sprzątanie Świata”
- „Dzień Ziemi”
Zajęcia lekcyjne
-Ochrona środowiska, klęski żywiołowe, parki narodowe, rezerwaty – geografia, biologii, EDB, godziny wychowawcze
-Relacje człowiek - środowisko przyrodnicze -geografia
- Zmiany i ochrona biosfery – geografia, biologia
-Człowiek w przestrzeni przyrodniczej- geografia
-Degradacja i ochrona środowiska przyrodniczego w Polsce - geografia-Bioróżnorodność – biologia
-Negatywny wpływ człowieka, zagrożenia współczesnego rolnictwa (GMO) – biologia;
-Źródła energii ( elektrownie wiatrowe i ich wpływ na środowisko)- chemia, fizyka;
-Opakowania, które zagrażają środowisku – chemia, biologia
Konkursy wewnątrzszkolne o tematyce związanej z atrakcyjnością turystyczną środowiska przyrodniczego oraz konieczności jego ochrony (forma realizacji- prezentacje multimedialne)
Wycieczki przyrodnicze- propozycje zajęć edukacyjnych (Centrum Edukacji Lasów Miejskich – Wysoko, wyżej, jeszcze wyżej- czyli jak woda płynie w drzewach?)
- Współpraca z rodzicami
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Współpraca z rodzicami
- Współudział w tworzeniu dokumentów szkolnych - Statut, Program Wychowawczo-Profilaktyczny
- Konsultacje, zebrania i dni otwarte dla rodziców – pomoc w rozwiązywaniu pojawiających się trudności wychowawczych
- Komunikacja z rodzicami za pośrednictwem dziennika elektronicznego Librus
- Współudział rodziców przy organizowaniu imprez szkolnych
- rady szkoleniowe dla rodziców, warsztaty dla rodziców z zakresu profilaktyki uzależnień, umiejętności wychowawczych- organizacje współpracujące ze szkołą;
- pedagogizacja rodziców – wychowawcy – 2 razy w roku szkolnym (zebrania);
- grupa wsparcia dla rodziców – oferta PPP
- plakaty, ulotki i informacje na tablicy dotyczące promowania zdrowego stylu życia, szkodliwości używek czy dostępność do profilaktycznej opieki zdrowotnej
- Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym
ZADANIA
SPOSÓB REALIZACJI
Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym
-Współpraca z Wydziałem Oświaty i Wychowania – dyrekcja, administracja szkoły, pedagog
-Współpraca z Biurem Pracy OHP – oferty pracy dla młodzieży
-Współpraca z domem Kultury OKO – oferta zajęć i wydarzeń kulturalnych dla młodzieży i dorosłych
-Współpraca z Domem Dziecka – wolontariat młodzieży
-Współpraca z Niebieską Linią
-Współpraca z OPP – oferta zajęć
-Schronisko dla zwierząt – zbiórka rzeczy przez młodzież
-Współpraca z Policją i Strażą Miejską – cykliczne zajęcia z młodzieżą
- Współpraca z SZPZLO – cykliczne zajęcia z młodzieżą
-Współpraca z Towarzystwem Rozwoju Rodziny - cykliczne zajęcia z młodzieżą
- Współpraca z WSZ – pozyskiwanie środków finansowych na realizację wybranych programów profilaktycznych
- Współpraca z Towarzystwem Rozwijania Aktywności Dzieci :SZANSA” – warsztaty dla młodzieży – profilaktyka zdrowia psychicznego
- Współpraca z fundacją: „Instytut Edukacji Pozytywnej” – promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego – realizacja warsztatów dla uczniów i rodziców
- Rady Szkoleniowe dla nauczycieli i rodziców - organizacje współpracujące ze szkołą
- Współpraca z innymi szkołami z terenu dzielnicy Ochota.
Rozporządzenie MEiN z 21 marca 2022 r. przewiduje możliwość dokonania zmian w programie wychowawczo-profilaktycznym uchwalonym do realizacji w roku szkolnym 2022/2023. Związane jest to z przyjęciem do szkoły uczniów pochodzenia ukraińskiego.
O potrzebie modyfikacji programu po przyjęciu do szkoły uczniów z Ukrainy decyduje dyrektor szkoły, w porozumieniu z:- Radą Rodziców
- Radą Pedagogiczną,
(§ 13 rozporządzenia MEiN z 21 marca 2022 r.).
Zadania przed modyfikacją – diagnoza środowiska uczniowskiego
Uchwalanie Programu Wychowawczo-Profilaktycznego, w porozumieniu z Radą Pedagogiczną, należy do kompetencji Rady Rodziców. Jest poprzedzone diagnozą środowiska uczniowskiego i określeniem jego potrzeb, a w szczególności rozpoznaniem problemów uczniów z Ukrainy, ich potrzeb wychowawczych i profilaktycznych oraz czynników ryzyka, które wiążą się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia zachowań problemowych (bariera językowa, różnice kulturowe, trauma związana z przymusowym przesiedleniem, brak poczucia bezpieczeństwa).
Szkolny Program Wychowawczo-Profilaktyczny będzie systematycznie monitorowany, poddawany ewaluacji.
Podstawowymi metodami i technikami ewaluacji będą: badania ankietowe skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, analiza dokumentacji wychowawców, pedagogów, psychologa, rozmowy w zespołach nauczycielskich, rozmowy z rodzicami, obserwacje zachowań uczniowskich, analizę przypadków, obserwacje zajęć prowadzone przez Dyrekcję szkoły. Przedmiot (obszar) i cel ewaluacji określane będą według potrzeb. Wnioski z ewaluacji będą sporządzane w postaci raportu i przedstawiane przez powołany zespół Radzie Pedagogicznej.
Ewaluacja programu
Ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest przez nauczycieli / wychowawców realizujących program. Wnioski z niej wypływające powinny być wykorzystane do modyfikacji i ulepszenia programu. Głównym celem ewaluacji jest podniesienie efektywności pracy wychowawczo -profilaktycznej szkoły.
Narzędzia ewaluacji:
1) Analiza dokumentów uczniów.
2) Obserwacje.
3) Wywiady prowadzone z uczniami, rodzicami, nauczycielami.
4) Analiza sytuacji wychowawczej szkoły, problemów występujących w środowisku szkolnym, domowym.
5) Sprawozdania wychowawców z realizacji programu.
6) Ankieta skierowana do uczniów dotycząca ich potrzeb, oczekiwań, zainteresowań oraz oceny prowadzonych na terenie szkoły działań profilaktycznych.
7) Ankieta skierowana do nauczycieli w celu pozyskania informacji na temat realizacji Programu Wychowawczo – Profilaktycznego, ewentualne propozycje zmian.
8) Ankieta skierowana do rodziców/opiekunów na temat realizacji działań ujętych w Programie Wychowawczo-Profilaktycznym szkoły.
Podsumowanie
Za realizację Programu Wychowawczo – Profilaktycznego odpowiedzialni są wszyscy pracownicy szkoły. Nad prawidłowym przebiegiem jego realizacji czuwa Dyrektor szkoły. Program jest otwarty i ujęte w nim działania oraz sposoby ich realizacji mogą ulegać zmianom.
Rada Rodziców
Rada Pedagogiczna